Zdrowie

Jarmuż – Właściwości odżywcze i zdrowotne

Obecnie praktycznie na całym świecie ludzie opowiadają o najróżniejszych zielonych koktajlach, daniach superfood, czy też sokach warzywnych, które mają wspaniałe właściwości zdrowotne. Nie ma w tym nic dziwnego, gdyż coraz częściej odkrywa się, że mogą one pomóc w ograniczeniu niezdrowego pragnienia, zwiększają odporność, a nawet stanowią doskonałą alternatywę dla tradycyjnego posiłku dla bardzo zapracowanych. Czy wiecie, że najczęściej stosowanym składnikiem tych zdrowych koktajli jest jarmuż? Posiada on niezwykle ważne składniki i wykazuje niezwykłe właściwości w zakresie ochrony zdrowia.

Jarmuż jest przede wszystkim niezwykle bogaty w witaminę K, witaminę A oraz witaminę C, a także wiele innych ważnych składników odżywczych. Jego korzyści zdrowotne obejmują m.in. detoksykację organizmu, wsparcie dla pracy serca, profilaktykę przeciwnowotworową oraz wiele innych, które zostaną szerzej omówione poniżej. Przeczytaj niniejszy artykuł, aby dowiedzieć się więcej o popularnym jarmużu, jego właściwościach i sposobie wykorzystania.

Ogólna charakterystyka jarmużu

Jarmuż jest jednym z warzyw kapustnych, które stało się w ostatnich latach jednym z najpopularniejszych produktów spożywczych. Również ozdobny jarmuż coraz częściej pojawia się w naszym otoczeniu, gdyż jest chętnie wykorzystywany w upiększaniu krajobrazów.

Z korzyści zdrowotnych jarmużu korzystali już starożytni Rzymianie, ale również w średniowieczu był jednym z najpopularniejszych warzyw zielonolistnych. Pochodzi z grupy roślin Acephala z gatunku Brassicaoleracea (oleraceavar) i spotyka się jego dwie główne odmiany. Jedna z nich ma liście zielone, a druga fioletowe. Co ciekawe, liście jarmużu nie są ułożone centralnie, dlatego właśnie często jest on porównywalny do dzikich odmian kapusty, a nie do tych hodowlanych.

Ponieważ jarmuż jest częścią gatunku Brassicaoleracea, to klasyfikowany jest w dobrym warzywnym towarzystwie. Jego kuzynami są m.in.: rukola, kok choy, brokuły, brukselka, kapusta, kalafior, gorczyca, rzodkiewka, rzepa i rukiew wodna. Te wszystkie warzywa kapustne są przede wszystkim bogate w glukozynolany, które charakteryzują się szczególnymi właściwościami:

  • mają działanie przeciwzapalne,
  • wykazują właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwwirusowe,
  • dezaktywują czynniki rakotwórcze,
  • wpływają na komórki nowotworowe w taki sposób, że te umierają,
  • zapobiegają tworzeniu się guzów oraz przerzutów.

Jarmuż – Właściwości i korzyści zdrowotne

Dzięki swojemu szczególnemu składowi składników odżywczych warzywo to wykazuje cały szereg cennych właściwości zdrowotnych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich.

  1. Jarmuż zapewnia właściwości przeciwzapalne

Najprawdopodobniej największą korzyścią z jedzenia jarmużu jest czerpanie z jego silnych właściwości przeciwzapalnych. Biorąc pod uwagę idealny stosunek kwasów tłuszczowych omega-3 oraz omega-6, jest doskonałym produktem spożywczym w odpowiednio zbilansowanej diecie. Warzywo to w naturalny sposób równoważy prozapalny kwas tłuszczowy omega-6 i przeciwzapalny kwas tłuszczowy omega-3. Czyni to niemalże w stosunki 1:1, choć zawiera nieco więcej kwasu tłuszczowego omega-3. Dzięki temu jest w stanie redukować negatywne skutki spożywania diety zbyt obfitej w kwasy tłuszczowe omega-6. Z tego powodu jest idealnym składnikiem diety, zawierającej za duże ilości przetworzonych produktów spożywczych i tłuszczów roślinnych, takich jak olej rzepakowy.

Przetworzona żywność generalnie uznawana jest jako prozapalna i bogata w kwasy tłuszczowe omega-6. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że przyczynia się ona do powstawania wielu przewlekłych problemów zdrowotnych. Co więcej, są one związane z niemalże z każdą znaną człowiekowi chorobą, taką jak chociażby reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Leśniowskiego-Crohna, czy też nowotwory.

  1. Jarmuż to wspaniałe źródło przeciwutleniaczy

Idąc ramie w ramie z przeciwzapalną mocą, jarmuż jest również cudownym produktem przeciwutleniającym. Spośród trzech głównych witamin antyoksydacyjnych na świecie, jest on szczególnie bogaty w witaminę C oraz beta-karoten, będący prekursorem witaminy A. Jest to bardzo ważne, ponieważ jak wiadomo, przeciwutleniacze przeciwdziałają szkodom, które wyrządzane są przez wolne rodniki.

Codziennie organizm narażony jest na działanie niestabilnych cząsteczek wolnych rodników, które znajdują się w zanieczyszczonym powietrzu, którym oddychamy. Znajdują się one również w żywności oraz jako chemikalia zawarte w wodzie. Wolne rodniki powodują stres oksydacyjny, który przyczynia się do uszkodzenia komórek. Jest on również powiązany ze wszystkimi chorobami, od chorób układu krążenia, przez choroby nowotworowe po zaćmę. Stres oksydacyjny jest również uznawany za jeden z głównych czynników powodujących zaburzenia neuropoznawcze, takie jak choroba Parkinsona czy Alzheimera.

  1. Jarmuż pomaga w detoksykacji organizmu

Jedną z najważniejszych zalet jarmużu jest jego doskonały wpływ na naturalną detoksykację organizmu. Pomaga nie tylko usuwać toksyny, ale przede wszystkim całkowicie je eliminuje z organizmu. Dzieje się tak dlatego, że zawiera on komponenty zwane izotiocyjanianami (ITC), które są wytwarzane z glukozynolanów. To one pomagają organizmowi w detoksykacji całego organizmu na poziomie komórkowym.

ITC zapewniają skuteczne działanie przeciw dwóm czynnikom chorobotwórczym, czyli toksynom i wolnym rodnikom. Obecne w naszym otoczeniu toksyny, pochodzące z takich źródeł jak niezdrowa przetworzona żywność, zanieczyszczenia, pestycydy, czy też farmaceutyki, zwiększają poziom toksyczności organizmu, a także zwiększają ryzyko występowania wielu poważnych chorób. Dlatego właśnie usuwanie toksyn z organizmu jest bardzo ważnym zadaniem. Dzięki jarmużowi mogą być najpierw niszczone przez przeciwutleniacze, a następnie usuwane przez glukozynolany.

Według informacji umieszczonych w artykule, który został opublikowany w International Journal for Vitamin and Nutrition Research, ITC stymulują produkcję enzymów fazy II. Korzyści zdrowotne ze stosowania jarmużu są najsilniejsze zaraz po jego zbiorze, gdyż glukozynolany zmniejszają swoją ilość w określonych warunkach. Związki te pozostają w nienaruszonym stanie, o ile nie zostaną wprowadzone do kontaktu z enzymem miozynazy przez szkodniki, nie zostanie poddany obróbce lub żuciu. Glukozynolany mogą być przez warzywa pozyskiwane lub tracone w czasie przechowywania. Mogą również zostać zniszczone podczas ich przetwarzania.

Zatem wszystkie produkty spożywcze, które są poddawane jakiejkolwiek obróbce sterylizacyjnej lub radiacyjnej, mogą mieć znacznie osłabiony dostęp do ITC. Dlatego właśnie tak ważne jest, by kupować jarmuż w solidnych i sprawdzonych miejscach, jak chociażby od lokalnych rolników czy też w ekologicznym sklepie ze zdrową żywnością.

  1. Jarmuż zapewnia wsparcie dla serca

Każde warzywo, które ma głęboki i naturalny kolor, posiada zazwyczaj wysoką koncentrację składników odżywczych. Przekłada się to na cały szereg przeciwutleniających i przeciwzapalnych właściwości dla organizmu. Potężne połączenie przeciwutleniaczy i właściwości przeciwzapalnych czyni jarmuż doskonałym produktem wpływającym na zdrowie serca.

Warzywa z rodziny kapustowatych są znane z ogólnej pomocy dla zdrowia, od chorób serca po nowotwory. Wśród tych warzyw wymienia się również jarmuż, który posiada bardzo szeroką gammę przeciwutleniaczy, a także znaczący poziom witaminy K oraz witaminy E. To właśnie one wydają się szczególnie korzystne dla zachowania pełnego zdrowia serca. W badaniach klinicznych udowodniono nawet, że pozwalają one obniżać poziom cholesterolu. Co więcej, pomagają również zwiększyć stosunek dobrego cholesterolu względem złego cholesterolu nawet o 27%.

  1. Jarmuż zapewnia zdrowy rozwój mózgu u niemowląt

Inną kluczową korzyścią zdrowotną jarmużu jest jego zdolność do pomocy w prawidłowym rozwoju mózgu u dziecka, nawet już w łonie matki. Warzywo to jest bardzo dobrym źródłem kwasu foliowego, w związku z tym jego regularne spożywanie może pomóc w zapobieganiu kilku wadom wrodzonym, w tym między innymi:

  • zapewnieniu odpowiedniej masy urodzenia,
  • prawidłowego tworzenia się rurek nerkowych,
  • właściwego rozwoju głowy i serca.

Jest to szczególnie ważna informacja dla wszystkich kobiet w okresie rozrodczym. Większość lekarzy zaleca podczas ciąży suplementację kwasem foliowym, która jest syntetyczną wersją naturalnie występującego kwasu foliowego. Niedobory tego związku w organizmie związane są przede wszystkim z takimi problemami jak:

  • niedobór witaminy B12,
  • padaczka,
  • zmiany w popędzie seksualnym,
  • brak skupienia,
  • problemy ze snem,
  • huśtawka emocjonalna.
  1. Jarmuż pomaga zapobiegać chorobom nowotworowym

Podobnie jak wszystkie warzywa z rodziny kapustowatych, tak i jarmuż posiada właściwości zapobiegająca chorobom nowotworowym. Ponad 70% przeprowadzonych badań klinicznych na warzywach krzyżowych wykazało, że rośliny te skutecznie chronią przed nowotworami.

Według National Cancer Institute zdolność warzyw krzyżowych do eliminowania nowotwór wiąże się z ich bogatą zawartością glukozynolany, czyli z dużą grupą związków zawierających siarkę. Wiadomo, że te związki chemiczne rozkładają się podczas procesu żucia i trawienia, zamieniając się na związki czynne. Efekt ten pozwala właśnie zapobiegać wzrostowi komórek rakowych, które są określane jako indole, tiocyjaniany oraz izotiocyjaniany.

W badaniu przeprowadzonym na myszach i szczurach odkryto, że indole oraz izotiocyjaniany są pokarmową ochroną przed nowotworem pęcherza moczowego, piersi, jelita, wątroby, płuc oraz żołądka. Istnieje kilka powodów, dla których indole oraz izotiocyjaniany powstrzymują rozprzestrzenianie się nowotworów:

  • inaktywują czynniki rakotwórcze,
  • wykazują właściwości antywirusowe, przeciwzapalne i antybakteryjne,
  • chronią komórki przed uszkodzeniem DNA,
  • indukują śmierć komórek nowotworowych – apoptozę.
  • hamują tworzenie naczyń krwionośnych guzów,
  • hamują migrację komórek nowotworowych.
  1. Jarmuż pozwala utrzymać zdrowy wzrok

Kolejną niesamowitą korzyścią zdrowotną jarmużu jest jego zdolność do poprawy wzorku. Wykazano, iż dwa składniki odżywcze, tj. luteina oraz zeaksantyna, nadają mu ciemnozielony kolor. Od dawna wiadomo również, że związki te pomagają w zapobieganiu zwyrodnieniu plamki żółtej oraz rozwoju zaćmy.

Zarówno luteina, jak i zeaksantyna działają w oku jako przeciwutleniacze, a przede wszystkim filtrują szkodliwe wysokoenergetyczne niebieskie fale światła. Spośród 600 karotenoidów, które występują naturalnie w przyrodzie, tylko 2 z nich są bogato osadzone w siatkówce oka – są to właśnie luteina oraz zeaksantyna.

Fakty żywieniowe na temat jarmużu

Tylko jedna szklanka posiekanego jarmużu zapewnia:

  • 33,5 kalorii,
  • 6,7 g węglowodanów,
  • 2,2 g białka,
  • 0,5 g tłuszczu,
  • 1,3 g włókna,
  • 547 μm witaminy K (684 % dziennego zapotrzebowania),
  • 10.302 IU witaminy A (206 % dziennego zapotrzebowania),
  • 80,4 μm witaminy C (134 % dziennego zapotrzebowania),
  • 0,5 μm manganu (26 % dziennego zapotrzebowania),
  • 0,2 μm miedzi (10 % dziennego zapotrzebowania),
  • 0,2 μm witaminy B6 (9 % dziennego zapotrzebowania),
  • 90,5 μm wapnia (9 % dziennego zapotrzebowania),
  • 299 μm potasu (9 % dziennego zapotrzebowania),
  • 1,1 μm żelaza (6 % dziennego zapotrzebowania),
  • 22,8 μm magnezu (6 % dziennego zapotrzebowania),
  • 0,1 mg tiaminy (5 % dziennego zapotrzebowania),
  • 0,1 mg ryboflawiny (5 % dziennego zapotrzebowania),
  • 19,4 μm kwasu foliowego (5 % dziennego zapotrzebowania),
  • 37,5 mg fosforu (4 % dziennego zapotrzebowania).

Korzyści zdrowotne jarmużu pochodzą również z obecności kwasu tłuszczowego omega-3, omega-6, a także karbinolu oraz kemferolu.

Wysoka zawartość witamin i minerów, w tym witaminy K, zdecydowanie wyróżnia to warzywo na tle podobnych składników. Związek ten odgrywa kluczową rolę w krzepnięciu krwi oraz zapobieganiu nadmiernego krwawienia. Niektórzy eksperci wskazują witaminę K jako naturalny sposób w leczenie osteoporozy. Jednakże badania w tym zakresie dają sprzeczne wyniki, więc lekarze nie są do tego przekonani.

Przepisy z wykorzystaniem jarmużu

Bardzo łatwo jest czerpać korzyści zdrowotne z jarmużu, gdyż może on stanowić wspaniały dodatek do wielu różnych potraw. Najczęściej faworytami są koktajle oraz chrupiące przekąski. Obie te propozycje są bardzo proste w wykonaniu, a przy tym niezwykle smaczne i pożywne. Zatem jarmuż można przykładowo przygotować w postaci:

  • gotowanej na parze, przy tym uważając, by go przy tym nie rozgotować,
  • pokrojonej w cienkie plasterki – można jeść na surowo jako składniki sałatek,
  • lekko przesmażonej na oleju kokosowym z czosnkiem oraz cebulką.

Z jarmużu można wykonać również sok, który będzie doskonałym dodatkiem do zup lub może stanowić osobne wsparcie profilu żywieniowego do praktycznie każdego posiłku.

Kilka słów ostrzeżenia

Korzyści zdrowotne jarmużu uzależnione są przede wszystkim od warunków uprawy warzywa. Jeśli zakupujesz jarmuż, to dokładnie sprawdź, czy pochodzi on z ekologicznych upraw. Jest to niezwykle ważne, ponieważ rośliny z rodziny kapustowatych są najsilniej pryskane pestycydami.

Przeprowadzono testy, w których wykryto, że nawet 2/3 próbek sprzedawanych warzyw tego rodzaju może być zatrutych pestycydami. Poza jarmużem warto również uważać na takie produkty jak jabłka, winogrona, seler, brzoskwinie, słodką paprykę, nektaryny, ogórki, pomidory koktajlowe, groszek, ziemniaki, ostre papryczki i truskawki.

Jarmuż pochodzący z nieekologicznych upraw jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia, co potwierdza bardzo wiele poważnych źródeł. Dlatego właśnie warto kupować go jedynie w sprawdzonych miejscach i zawsze dokładnie myć przed ich zjedzeniem.

Jarmuż – Kilka słów na zakończenie

  • Warzywo to pochodzi z rodziny krzyżowej i przez wielu jest uznawany za najbardziej pożywne warzywo na naszej planecie.
  • Jarmuż jest bogaty w witaminę A, witaminę, K, a także w witaminę C oraz inne ważne składniki odżywcze. Korzyści zdrowotne ze spożywania jarmużu obejmują detoksykację, wspomaganie pracy serca, a także zapobieganie nowotworom, jak również wspierają rozwój mózgu u niemowląt. Jarmuż wspiera również utrzymanie pracy aparatu wzroku, a dzięki przeciwutleniaczom wspomaga zwalczanie stanów zapalnych.
  • Istnieje wiele możliwości włączenia jarmużu do codziennej diety. Może to być koktajl, zupa czy sałatka. Jednakże zawsze warto dokładnie sprawdzać źródło pochodzenia jarmużu, gdyż jest on najczęściej pryskanym pestycydami warzywem na świecie. Zawsze upewniaj się, że kupujesz w 100% organiczne  warzywa.
Pokarz więcej

Redakcja

Redakcja serwisu drakka.pl to zespół kilku pełnych pasji i zaangażowania osób, które pragną tworzyć i redagować pomocne dla wielu artykuły poradnikowe. Dostępne w portalu treści mają charakter inspiracyjny i pomocniczy, pozwalający lepiej rozwiązywać problemy dnia codziennego. Odpowiadają one potrzebom i zainteresowaniom szerokiej grupy czytelników, niezależnie od wieku i płci.

Artykuły powiązane

Sprawdź także
Close
Back to top button