Melisa lekarska wyróżnia się na tle innych roślin ziołowych i można ją z powodzeniem sadzić w kwietnikach oraz w przydomowych ogródkach. Niestety melisa jest powszechnie wykorzystywaną, ale niedocenianą rośliną, być może właśnie dlatego, że jest tak prosta w uprawie. Niewiele osób zdaje sobie również sprawę z tego, że jest bardzo odporna na suszę, a także nie ulega szkodnikom i chorobom.
Melissa officinalis to botaniczna nazwa najczęściej uprawianej w Polsce odmiany melisy. Posiada ona białe kwiatki, które gremialnie przyciągają pszczoły, prawdopodobnie dlatego w języku greckim melisa oznacza pszczołę. Melisa posiada kanciastą łodygę, na której liście układają się w parach, co jest charakterystyczne dla roślin z rodziny mięty. Roślina ta jest prosta w uprawie, dlatego idealnie nadaje się dla początkujących ogrodników.
Kiedy liści i łodygi melisy zostaną zmiażdżone, to wydobywa się z nich charakterystyczny cytrynowy zapach. Jest to łatwa do rozpoznania cecha tej rośliny, która może zapoczątkować dyskusję na temat zawartych w w niej fitochemikaliów. Jak wiadomo, są to związki wytwarzane przez roślinę i pełnią liczne funkcje, a także mogą być bardzo pomocne dla ludzi. Co ciekawe, wystarczy niewielki kawałek łodygi umieścić w szklance wody, by melisa wypuściła korzenie. Zatem jest to idealna roślina do samodzielnego i szybkiego rozmnażania.
Melisa dla zdrowia i lepszego samopoczucia
Melisa wytwarza cenne olejki eteryczne, które są jednymi z drożnych na rynku. Wszystko dlatego, że powstaje z surowca, który posiada względnie niewielką ilość olejków eterycznych. Chociaż olejek eteryczny o zapachu cytryny można uzyskać z tańszych produktów, jakimi są cytrusy, to jednak olejek eteryczny z melisy jest bardziej ceniony. Głównie dlatego, że wykazuje cenne właściwości terapeutyczne, które działają przede wszystkim uspokajająco i budująco na psychikę. Co więcej, olejki eteryczne z melisy działają przeciwzapalnie na skórę.
Melisa należy do tych roślin, które mają bardzo długą historię wykorzystywania, głównie w zakresie ziołolecznictwa. Niektóre badania laboratoryjne pokazują, że posiada ona znaczące właściwości przeciwwirusowe, przeciwutleniające oraz uspokajające. Jednakże wyniki pochodzą ze zbyt małych badań, by można było włączyć ją do oficjalnych leków. Jak wiadomo, nie wszystkie środki z tradycyjnej medycyny ludowej mogą stać się lekami farmakologicznymi. Nie mniej jednak można zaczynać dzień od filiżanki herbaty z melisy , natomiast w letni wieczór warto koło siebie położyć kilka rozgniecionych łodyg rośliny, ponieważ odstrasza one uciążliwe komary. Poniżej przedstawiamy przepis na doskonałe wykorzystanie tej rośliny, który zdobył wiele nagród.
Z melisy lekarskiej bardzo często poleca się herbatę, dodając 1/4 do 1 łyżeczki suszonych ziół do gorącej wody. Możesz pić tę herbatę do czterech razy dziennie. Możesz również zastosować miejscowe aplikacje do leczenia niektórych problemów skórnych, poprzez nakładanie naparu za pomocą wacika.
Leczenie bezsenności
Picie herbaty z melisy może mieć działanie uspokajające i pomóc wywołać sen. W wielu badaniach sprawdzono zastosowanie tej rosliny w leczeniu bezsenności i lęków, ale większość badań klinicznych wykorzystuje kombinację melisy i innych ziół, takich jak kozłek, chmiel i rumianek. Niemniej jednak badania wykazały, że zażywanie melisy pomogło poprawić sen. Jedno z nich przytacza wstępne wyniki kliniczne, w którym porównano działanie produktu zawierającego melisę i korzeń kozłka lekarskiego z lekiem triazolamem lub halcionem. Badanie wykazało, że kombinacja ziół była równie skuteczna jak Halcion w poprawianiu zdolności uczestników do zasypiania i utrzymania jakości snu.
- Łagodzenie niestrawności
Można również pić herbatę z melisy, aby złagodzić niestrawność. Melisa była stosowana tradycyjnie w celu poprawy trawienia i łagodzenia dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Badania wykazały, że jest ona skuteczna w leczeniu niestrawności, podobnie jak mięta pieprzowa. Oba te zioła mogą doskonale wspomóc łagodzenie rozstroju żołądka.
- Leczenie zmian opryszczkowych
Można także zastosować herbatę z melisy na opryszczkę. Roślina ta zawiera bowiem cenne flawonoidy, kwasy fenolowe i inne związki, które zwalczają wirusa Badania medyczne wykazały, że stosowana miejscowo może skutecznie leczyć chorobę wywołaną wirusem herpes simplex. Uniwersytet Georgetown przytacza też badania, które wykazały znaczną poprawę w leczeniu ran u pacjentów z opryszczkowymi zmianami w okolicy jamy ustnej i narządów płciowych. University of Michigan Health System wskazuje z kolei na badania kliniczne, które potwierdzają, że miejscowe stosowanie melisy może przyspieszyć leczenie opryszczki na ustach. W badaniach na ludziach, ekstrakty z tej rośliny pomogły znacznie zmniejszyć zaczerwienienie i obrzęk już po dwóch dniach, ale inne objawy, takie jak ból i strupy, nie uległy poprawie.
Leczenie Objawów Alzheimera
Niektóre badania medyczne wykazały, że picie herbaty z melisy może pomóc w leczeniu objawów choroby Alzheimera. Badania wskazały również, że melisa może pomóc w zmniejszeniu pobudzenia i polepszyć funkcje poznawcze u osób z tą poważną chorobą. Centrum Medyczne Uniwersytetu Georgetown przytacza z kolei badania sugerujące, że melisa może poprawiać pamięć i zmniejszać lęk u osób cierpiących na łagodną lub umiarkowaną chorobą Alzheimera.
Ostrzeżenia
Melisa może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, takimi jak leki na tarczycę i leki przeciw HIV. Dlatego właśnie, w przypadku poważniejszych dolegliwości zdrowotnych zawsze należy przed jej przyjęciem skonsultować się z lekarzem.
Wino z melisy cytrynowej
Wino to jeden z wielu, a jednocześnie dość nietypowy sposób na stosowanie melisy. Proponowany przepis zapewnia wiele cennych wartości, zarówno zdrowotnych, jak i smakowych.
Składniki
- ok. 2 litrów ziela melisy,
- 2 duże pomarańcze (sok oraz skórka),
- ok. 0,5 kg rodzynek sułtańskich,
- 1 cytryna (sok oraz skórka),
- 1 kg cukru,
- 1 łyżeczka pektynowego enzymu,
- tabletka Campden,
- dowolne drożdże do wina ogólnego przeznaczenia.
Wykonanie
Liście melisy cytrynowej należy zdjąć z łodyg i można je wyżyciu. Następnie liście należy dokładnie opłukać w zimnej wodzie, odcedzić i włożyć do dużego słoika, do którego następnie trzeba wlać 4 litry wody. Do całości wrzucamy jedną tabletkę Campden i odostawiamy całość na dwa dni.
Po tym czasie ciecz odcedzamy do sterylnego pojemnika. Dodajemy skórki oraz miąższ bez pestek z pomarańczy i cytryny. Wrzucamy również umyte i posiekane rodzynki sułtanki, enzym pektynowy, a także składniki odżywcze oraz drożdże. Całość odstawiamy do fermentacji na cztery dni, ale dwa razy dziennie dobrze całością mieszamy. Pojemnik musi być dobrze przykryty.
Po tym czasie wszystko odcedzamy do słoika i dodajmy cukier, po czym całość dokładnie mieszamy i uzupełniamy wodą. Następnie rozlewamy do butelek, szczelnie zamykamy i odstawiamy do momentu spożycia.
Wino z melisy cytrynowej może być podawane jako aperitif lub jako normalne wino schłodzone. Można je pić już w pierwszych trzech miesiącach, jednakże lepszego smaku nabiera dopiero po kwartale.
