Orzechy nerkowca przebojem wdarły się na polski rynek, ciesząc podniebienia wielu smakoszy. Chociaż nie należą do najtańszych przekąsek, to dzięki licznym właściwościom odżywczym, warte są swojej ceny. Poznajmy najważniejsze korzyści z włączenia ich do codziennej diety.
Delikatnie słodkie, chrupiące i smaczne orzechy nerkowca są pełne energii, antyoksydantów, witamin i minerałów, które wszystkie są niezbędne dla utrzymania naszego zdrowia. Te wyjątkowe orzechy są także jednym z najpopularniejszych składników słodkich, jak i pikantnych potraw z całego świata. Wyrastają na średniej wielkości drzewie, które jest wiecznie zielone. Zalicza się je do rodziny Anacardiaceae, w rodzaju Anacardium, a jego nazwa naukowa to Anacardium occidentale. Drzewo nerkowca pochodzi z brazylijskich, amazońskich lasów tropikalnych. Rozprzestrzenione zostało na świecie przez portugalskich odkrywców, a dziś jest uprawiane na skalę komercyjną głównie w Brazylii, Wietnamie, Indiach i wielu krajach afrykańskich.
Drzewo nerkowca posiada liczne, jadalne owoce w kształcie gruszki, ale „prawidłowe” owoce znajdują się pod nimi. Małe, w kształcie fasoli, szare, z twardą zewnętrzną powłoką otaczającą pojedyncze jadalne jądro, które jest właśnie znane, jako orzech nerkowca.
Zewnętrzna powłoka wytwarza żywicę fenolową – urushiol, która jest silnie żrącą substancją drażniącą skórę. Podczas przetwarzania, ta zewnętrzna powłoka jest palona w celu zniszczenia toksycznej żywicy, a dopiero potem jest rozłupywana. Orzechy nerkowca mają ok. 2-3 cm długości i 1,5 cm średnicy. Ich nazwa pochodzi od kształtu nerki lub fasoli. Każdy orzech dzieli się na dwie równe połowy, jak w innych roślinach tego rodzaju.
Orzechy nerkowca – Właściwości i korzyści zdrowotne
Orzechy nerkowca są bogate w kalorie – 100 g dostarcza ok. 553 kalorii. Są pełne rozpuszczalnych form błonnika, witamin, minerałów i licznych fito-chemikaliów, które pomagają chronić organizm przed chorobami, również takimi jak nowotwory.
Nerkowce są bogate w przyjazne sercu jednonienasycone kwasy tłuszczowe, takie jak kwas oleinowy oraz kwasy palmitololejowy. Tego rodzaju kwasy tłuszczowe pomagają obniżyć szkodliwy cholesterol LDL, a także zwiększają we krwi poziom dobrego cholesterolu HDL. Badania naukowe wskazują, że dieta śródziemnomorska, która jest bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, pomaga zapobiegać chorobie wieńcowej i udarom, głównie poprzez sprzyjanie zdrowemu profilowi lipidowemu krwi.
Orzechy nerkowca są bogatym źródłem niezbędnych minerałów. Związki te, a zwłaszcza mangan, potas, miedź, żelazo, magnez, cynk, selen, są w nich silne skoncentrowane. Garść orzechów nerkowca dziennie w diecie zapewni wystarczające ich ilości i może pomóc w zapobieganiu chorobom z powodu ich niedoboru. Selen jest ważnym mikroelementem i działa jako kofaktor dla antyoksydacyjnych enzymów, takich jak peroksydazya glutationowa, która jest jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy w organizmie. Miedź jest z kolei kofaktorem wielu ważnych enzymów, w tym cytochromu C-oksydazy i dysmutazy ponadtlenkowej. Cynk jest kofaktorem dla enzymów, które regulują wzrost i rozwój, funkcję gonad, trawienie i syntezę DNA.
Orzechy nerkowca są również dobrze znane z posiadania wielu istotnych witamin, takich jak kwas pantotenowy – witamina B5, pirydoksyna – witamina B6, ryboflawina i tiamina – witamina B1. 100 g orzechów dostarcza 0,147 mg lub 32% zalecanej dziennej dawki pirydoksyny. Pirydoksyna zmniejsza m.in. ryzyko homocystynurii i niedokrwistości syderoblastycznej. Niacyna pomaga zapobiec pelagrze lub zapaleniu skóry. Co więcej, te witaminy są niezbędne do metabolizmu białka, tłuszczu i węglowodanów na poziomie komórkowym.
Wybór i przechowywanie
Orzechy nerkowca mogą być dostępne na rynku przez cały rok. W sklepach można znaleźć produkty surowe, solone, słodzone lub kandyzowane. Kupuje się łuskane orzechy, które charakteryzują się jasną, kremowo-białą, zwartą i jednolitą teksturą, dającą uczucie ciężkości w ręku. Dobrej jakości produkty powinny być wolne od pęknięć, pleśni, plam i zjełczałego zapachu. W domu, orzechy nerkowca przechowuje się wewnątrz szczelnego pojemnika w lodówce, w celu uniknięcia ich jełczenia. W idealnych warunkach świeże orzechy mogą przetrwać 5-6 miesięcy.
Orzechy nerkowca w zastosowaniach kulinarnych
- Orzechy nerkowca mają chrupką konsystencję i maślany smak z przyjemnym słodkim owocowym aromatem.
- Można je zjeść jako przekąskę, solone lub słodzone.
- Doskonale sprawdzają się jako ozdoba różnego rodzaju słodyczy i deserów.
- Orzechy nerkowca i migdały, wraz z innymi suszonymi owocami, są wykorzystywane w pikantnych daniach z ryżu w Indiach i innych krajach azjatyckich.
- Orzechy tego rodzaju są szeroko stosowane w wyrobach cukierniczych, jako dodatek do herbatników, słodyczy i ciast.
- „Jabłka nerkowca” są popularnym owocem, spożywanym w wielu regionach świata samodzielnie lub wykorzystywane do przygotowania zdrowych napojów.
Profil bezpieczeństwa
Alergia na orzechy nerkowca jest dość często występującym problemem, które występuje w postaci zmian skórnych, zwłaszcza u dzieci. Objawy reakcji mogą wahać się od prostego świądu skóry, czyli pokrzywki, do ciężkiej postaci manifestacji anafilaktycznej, w tym trudności w oddychaniu, bólach brzucha, wymiotach i biegunce. Krzyżowe reakcje mogą wystąpić również z niektórymi wraz innymi orzechami i owocami z rodziny Anacardiaceae, takimi jak mango, pistacje, etc.
